Max Scheler yasadigi dönemde Avrupanin en etkili düsünürlerinden biri sayiliyordu. Sadece Husserl ve Heideggerin degil, Martin Buber, Ortega y Gasset, Nicolai Hartmann, Ernst Cassirer, Gadamer ve Alexander Koyré gibi felsefecilerin de saygisini kazanmisti. Heideggere göre, ona su ya da bu ölcüde borclu olmayan hicbir cagdas filozof yoktu; Ortega y Gasset de, Schelerin apansiz ölümüyle SAvrupanin tarih boyunca gördügü en büyük zihinlerinden birini yitirdigini yazacakti. Ancak 1960lardan sonra Alfred Schutz, Manfred S. Frings ve özellikle René Girard gibi yazarlar sayesinde Schelerin düsünceleri yeniden felsefi ve insanbilimsel tartismalarin gündemine sizabilecektir.
Ressentiment, Nietzschenin Hiristiyanliga karsi polemigine bir reddiye olarak okunabilecegi gibi, daha genel bir din fenomenolojisi olarak da alinabilir. Ama incelenen konu bircok disiplinin felsefi antropoloji, psikoloji, sosyoloji en önemli kavsaklarindan birinde yer aldigi ölcüde, bu polemikten büsbütün bagimsiz arastirma nesnesi de olusturmaktadir. Herkesin cok iyi bilip de yüzlesmekten ve üzerinde düsünmekten kacindigi seyi kurcaliyor Scheler burada.
Orhan Kocak
